از آنجا که وسواس از افکار یا تصاویر ذهنی تشکیل شده است، قرار گرفتن در معرض وسواس معمولاً در تخیل رخ می دهد. همچنین، تخیل بهترین رویکرد است، زیرا بسیاری از وسواسها واقعاً نمیتوان یا نباید انجام میشد. به عنوان مثال، اگر وسواس شما شامل انحرافات جنسی عجیب و غریب است، توصیه نمی کنیم که خود را در معرض آنها قرار دهید!
در واقع، اگر وسواسهایی دارید که شامل فعالیتهای جنسی غیرقابل قبول یا صدمه زدن به خود یا دیگران است، باید به جای استفاده از تکنیکهای مواجهه خیالی یا واقعی، با یک متخصص سلامت روان مشورت کنید.
بیشتر وسواس ها روی یک ایده متمرکز هستند، بنابراین ممکن است در عبور از پلکان ترس تغییراتی وجود داشته باشد. با این حال، همچنان می توانید برای مقابله با بسیاری از وسواس های مختلف استفاده کنید. با پاسخ به سوالات مطرح شده در کاربرگ 9-15 ادامه دهید.
آنچه که پاشا از دنیای روان برداشت کرده (انواع درمان وسواس)
وسواس الگویی از افکار یا ترسهای ناخواسته (وسواس فکری) است که منجر به رفتاری تکرار شونده (وسواس عملی) میشود. این افکار و رفتار در فعالیتهای روزمرهی فرد اختلال ایجاد میکنند. هنگامیکه فرد وسواسی تلاش میکند تا جلوی رفتار خود را بگیرد، استرس و اضطراب افزایش پیدا میکند. تا اینکه برای کاهش اضطراب خود ناچار به انجام رفتار وسواسی میشود. این کار، فرد وسواسی را در چرخهی وسواس فکری عملی میاندازد. درمان:
دارو درمانی- تجویز دارو برای درمان وسواس، تنها در صلاحیت روانپزشکان است و سایر افراد اجازه ندارند از این روش برای درمان مراجعان خود استفاده کنند. داروها با اثر گذاری بر قسمت خاصی از مغز یا تغییر در میزان و زمان ترشح هورمونهای مختلف، میتوانند بروز رفتارهای وسواسی یا شدت آنها را کنترل کنند.
درمان شناختی- رفتاری- یک روش درمانی مؤثر است که در آن درمانگر تلاش میکند ضمن صحبت کردن با بیمار و بررسی طرز تفکر او نسبت به وقایع پیرامون، به او در حل مشکلش کمک کند.
درمان روانپویشی- در این روش، درمانگر به بیمار کمک میکند تا دلیل و الگوهای رفتار، احساسات و باورهایش را –که از دوران کودکی شکل گرفتهاند- پیدا کرده و بتواند با شناخت انگیزههای ناخودآگاه موجود در پس تصمیمات خود، مشکلاتش را مدیریت کند. درمان وسواس به شیوهی روانپویشی ممکن است کوتاه مدت یا بلند مدت باشد ولی در هر حال اثرات آن ماندگارند و به حل ریشهای مشکلات فرد مبتلا کمک میکنند.
شوک درمانی- زمانی که شدت اختلال زیاد باشد یا نتوان از دارو استفاده کرد، ممکن است درمانهای تهاجمی نیز در پیش گرفته شوند. شوک درمانی یکی از روشهای تهاجمی برای کنترل وسواسهای شدید است که توسط درمانگر و در بیمارستانهای روانی انجام میشود.
شکست دادن وسواس- اختلاف وسواس فکری و وسواس عملی
از آنجا که وسواس از افکار یا تصاویر ذهنی تشکیل شده است، قرار گرفتن در معرض وسواس معمولاً در تخیل رخ می دهد. همچنین، تخیل بهترین رویکرد است، بر مبنای آن بسیاری از وسواس ها واقعاً نمی توانند یا نباید عملی شوند. به عنوان مثال، اگر وسواس شما شامل انحرافات جنسی عجیب و غریب است، توصیه نمی کنیم که خود را در "معرض" آنها قرار دهید!
هشدار!
اگر وسواسهایی دارید که شامل فعالیتهای جنسی غیرقابل قبول یا صدمه زدن به خود یا دیگران است، باید به جای استفاده از تکنیکهای مواجهه خیالی یا واقعی، با یک متخصص سلامت روان مشورت کنید.
تمرین!
هنگامیکه فرد وسواسی تلاش میکند تا جلوی رفتار خود را بگیرد، استرس و اضطرابش افزایش پیدا میکند. تا اینکه برای کاهش اضطراب خود ناچار به انجام رفتار وسواسی میشود. این کار، فرد وسواسی را در چرخهی وسواس فکری عملی میاندازد. بیشتر وسواس ها روی یک ایده متمرکز هستند، بنابراین ممکن است پلکان ترس تاثیر چندانی نداشته باشد. با این حال، همچنان می توانید برای مقابله با بسیاری از وسواس های مختلف استفاده کنید. با پاسخ به سوالات مطرح شده در کاربرگ 9-15 به فعالیت ادامه دهید.
آنچه که پاشا از دنیای روان برداشت کرده (اختلاف وسواس فکری و وسواس عملی)
اختلال وسواس یکی از اختلالات روانی است که انواع زیادی دارد و هر یک از آنها علائم و روش های درمانی متفاوتی دارند.
وسواس فکری- در این نوع از اختلال فرد مرتبا به یک موضوع در ذهن خود فکر می کند و از آن رهایی نمی یابد. فرد سعی دارد به یک نتیجه ثمربخش از موضوع برسد اما این نتیجه هیچوقت میسر نمی شود. موضوعاتی که بیشتر این افراد به آنها فکر می کنند رفتارهای زمان حال و یا گذشته خود، اعضای بدن و احتمال بیماری نیز می باشد:
- ترس از آسیب زدن به دیگران
- وسواس جنسی و افکار ممنوعه
- وسواس کمال گرایی
- ترس از کفر گفتن و وسواس مذهبی و ...
وسواس عملی- فرد مبتلا به وسواس عملی سعی بر انجام کارهای تکراری داشته و ممکن است یک رفتار را چندین بار انجام دهد اما باز هم تمایل به انجام آن داشته باشد و تصور کند که این کافی نیست. برای مثال شستن دست ها، احساس کثیف بودن دست ها پس از تماس با هر وسیله ای، مرتب کردن وسایل و موارد مشابه آن:
- شستن مداوم دستها و یا بدن
- شمارش اشیاء
- چک کردن مداوم وسایل مانند بررسی چندباره قفل شدن در
- چینش بیش از حد و نظم دادن به وسایل
- خوردن غذا به ترتیب خاص و...
علت اختلال وسواس: بیماری وسواس فکری اجباری، یک وضعیت سلامت روان است، که اختلالات زیادی در انجام فعالیتهای روزمره بیمار، به وجود میآورد. تاکنون علت دقیق آن مشخص نیست. با این حال، مجموعهای از عوامل میتوانند به عنوان علل بیماری وسواس، در نظر گرفته شوند:
علل ژنتیکی- اختلال وسواس می تواند زمینه ارثی و خانوادگی داشته باشد.
علل خود ایمنی- عفونت های استرپتوکوکی که می تواند با التهاب و اختلال در عملکرد سلول های عصبی مغز همراه باشد.
علل رفتاری- اختلال وسواس می تواند با ترس همراه باشد و دوری از انجام برخی کارها به کمتر شدن ترس در آن ها کمک می کند. این ترس و استرس می تواند برخی مواقع مانند شروع یک کار جدید بیشتر شود.
علل نورولوژیکی- تکنیک های تصویر برداری از مغز امکان مشاهده و بررسی نواحی مختلف مغز را فراهم کرده است. بر هم خوردن تعادل مواد شیمیایی در مغز مانند سروتونین می تواند یکی از دلایل بروز اختلال وسواس باشد.
عوامل محیطی- عوامل استرس زای محیطی می توانند باعث تشدید اختلال وسواس شوند.