روند کاری درمان اختلالات خواب چگونه است؟ (مطلب ارسالی )

طبق نظر کارشناسان حوزه سلامت و پزشکی، میزان خواب مفید که هر انسان می بایست در طول شبانه روز داشته باشد تا از عملکرد خوب و مناسبی برخوردار باشد و همچنین سلامتی فرد نیز حفظ شود، بین 7 الی 8 ساعت می باشد. زمانی که این مقدار زمانی دچار بی نظمی می شود زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث اختلال در زندگی فرد بیمار می شود. از این رو امروزه درمان اختلالات خواب یکی از درمان های شایع در دنیاست و دلیل آن می تواند صنعتی شدن جوامع و دوری انسان ها از طبیعت و افزایش استرس و تنش در زندگی آن ها باشد. 

 اختلال خواب چیست؟

حتما بارها برایتان پیش آمده است به دلیل اینکه چند شب، دورهمی های شبانه با اعضای خانواده داشته اید بعد از این چند شب نظم خوابتان به هم ریخته است و یا اینکه به تازگی مسافرت کرده اید و به دلیل خستگی بعد از مسافرت ساعت های زیادی از روز را خوابیده اید و دیگر شب خوابتان نبرده است و این روند چندین شبانه روز شما را آزار می دهد و یا ممکن است حتی شما به یک مسافرت خارجی رفته باشید که اختلاف ساعت مبدا و مقصد به قدری زیاد باشد که برای نظم خواب شما مشکل ایجاد شود.

اختلال خواب

بهتر است بدانید تمامی مواردی که در بالا مطرح کردیم یک امر طبیعی بوده و به هیچ عنوان یک بیماری و یا اختلال خواب محسوب نمی شوند و بعد از مدتی هم خود به خود آن نظم خواب شبانه شما با کمی تلاش به حالت عادی بازخواهد گشت.

اما اگر این ها اختلال خواب نیستند پس اختلالات خواب به چه معنی می باشد و چه علائمی دارد؟ بهتر است این سوال را اینگونه پاسخ دهیم که اختلالات خواب مجموعه عواملی هستند که به صورت منظم در خواب شبانه یک فرد مشکل ایجاد می کنند و باعث بی نظمی های زیادی در خواب شخص بیمار می شود. اختلال خواب ممکن است به دلیل یک مشکل که برای سلامتی شما به وجود آمده است ایجاد شود و یا حتی منشا استرسی داشته باشد.

در هر صورت این بیماری به وسیله هر حالتی به وجود آمده باشد، بسیار  برای فرد بیمار آزار دهنده است و وی را مرتبا در هنگام خواب شب از خواب بیدار کرده و نمی گذارد فرد در هنگام خواب آرامش داشته باشد و بعد از اینکه صبح فرد بیدار می شود احساس خستگی بسیار شدیدی دارد و در طول روز مدام خواب آلود است.

در صورتی که متوجه شده اید که این علامت ها را مدتی است که دارید و مدام این اتفاقات در هنگام خواب برای شما تکرار می شود، می بایست برای درمان اختلالات خواب اقدام نمایید. البته عموم افراد تصورشان این است که تنها شخصی که دچار کم خوابی است دچار اختلال خواب شده است در صورتی که در واقعیت اینطور نیست. زیاد خوابیدن یا کم خوابیدن، پریدن از خواب به صورت مداوم و تکرار شونده، نرفتن به مرحله خواب عمیق و یا سخت به خواب رفتن و مشکل در خوابیدن همه و همه از اختلالات خواب محسوب می شوند.

چه زمانی باید به متخصص اختلالات خواب مراجعه کنیم؟

همانطور که گفتیم اختلالات خواب علائمی دارد که شما می توانید به سادگی متوجه آن شوید و برای درمان آن اقدام کنید. البته این که یکی از علامت هایی که در بالاتر توضیح دادیم را برای مدت چند روز داشته باشید دلیل بر اختلال خواب نیست چون ممکن است انسان تحت تاثیر هیجانات و یا استرس های روزمره گاهی اوقات تا چند روز روند خواب منظمی نداشته باشد یا کیفیت خواب فرد تحت تاثیر قرار بگیرد و بعد به مرور دوباره بهتر شود.

بنابراین اگر علائم را به صورت تکرار شونده مشاهده کردید و احساس می کنید حتی علائم دارد رو به وخیم تر شدن می رود حتما نسبت به مراجعه کردن به متخصص اختلالات خواب اقدام کنید تا مراحل را برای درمان اختلالات خواب شما شروع کند. در بالاتر مختصری از این علائم را بیان کردیم و در این قسمت می خواهیم شما را با علائم کلی اختلال خواب که در اکثر بیماران بروز می کند آشنا کنیم.

همانطور که گفتیم این علائم کلی هستند و ممکن است فردی با علائم کمتر و یا علائم بیشتر دچار اختلال خواب باشد و این موارد که در زیر اعلام می کنیم هیچ کدام به صورت صد در صدی نیستند اما به صورت کلی در بین بیماران که مشکل اختلال خواب دارند مشترک و شایع هستند. در برخی موارد نیز ممکن است اختلالات خواب به دلیل مشکلی در سلامت فرد و به دلیل درد و یا موارد دیگر به وجود آمده باشد و علائم آن فرد به صورت کلی با موارد زیر متفاوت باشد و این متخصص اختلالات خواب است که می تواند به صورت قطعی مشخص کند که شما دچار این اختلال شده اید یا خیر و نسبت به درمان اختلالات خواب برای شما اقدام کند.

علائم کلی که درباره آن ها صحبت کردیم عبارتند از:

کاهش یا افزایش وزن در یک بازه زمانی مشخص

حواس پرتی و تمرکز کم در طی روز

افسردگی

بدخلقی

زودرنجی و اضطراب

میل شدید به خوابیدن بعد از بیدار شدن

میل شدید به خوابیدن و چرت زدن در طی روز

احساس خستگی شدید و ضعف در بدن

مشکل در به خواب رفتن و خوابیدن

خواب ماندن و بیدار نشدن در ساعت معین و یا سخت بیدار شدن

دیدن کابوس های وحشتناک شبانه

بعد از اینکه با چند نمونه از این علائم به متخصص اختلالات خواب مراجعه کنید احتمالا بعد از بررسی و معاینه شما نسبت به درمان اختلالات خواب شما اقدام خواهد کرد.

بهترین متخصص خواب کیست؟

بهترین متخصص خواب لزوما پزشکی نیست که به وسیله دارو، درمان اختلالات خواب را انجام می دهد. با توجه به نوع اختلال خواب یا همان بی خوابی شما ممکن است متخصص اختلالات خواب راه حل های بدون دارو را برای شما پیشنهاد دهد و بهترین متخصص خواب پزشکی است که ضمن بررسی همه جانبه اختلال خواب و انجام تست اختلال خواب که به تست خواب معروف است و سنجش اینکه دلیل بی خوابی شما چیست، سعی می کند تا در حد ممکن بدون دارو به درمان اختلالات خواب شما بپردازد. اما گاهی به دلیل اینکه این اختلال ریشه در اعصاب و روان فرد دارد پزشک مجبور به تجویز دارو می شود و دارودرمانی در این موارد به عنوان یک روش موثر می تواند عمل کند و مشکلات فرد را به طرز قابل توجهی کاهش دهد.

روند کاری درمان در کلینیک اختلالات خواب چگونه است؟

وقتی شما به یک کلینیک اختلالات خواب مراجعه می کنید، متخصص اختلالات خواب که همان متخصص مغز و اعصاب با فلوشیپ خواب است شرح حال شما را جویا می شود. از شما در مورد مشکل داشتن یا نداشتن در شروع خواب سوالاتی می پرسد و همچنین در ادامه سوالاتی درباره کیفیت خواب و مشکلات هنگام خواب از شما می پرسد. با پرسیدن این سوالات از شما فلوشیپ خواب متوجه یک سری از علائم می شود که می تواند در ابتدا تشخیص دهد که اصلا شما دارای اختلالات خواب یا بی خوابی هستید یا اینکه این مشکلات بعد از مدتی به مرور حل می شوند.

درمان اختلال خواب چگونه انجام میشود

بعد از اینکه متخصص اختلالات خواب که در کلینیک اختلالات خواب حضور دارد، تشخیص داد که شما دارای اختلال هستید. برای اطمینان و قطعی شدن تشخیص و این که مشخص شود دقیقا نوع اختلال شما به چه صورت است تا درمان اختلالات خواب برای آن صورت بگیرد، شما را برای تست خواب در کلینیک اختلالات خواب ارجاع می دهد.

عده ای تصورشان این است که تست خواب به این صورت است که پزشک خوابشان را چک می کند، اما در واقعیت اینطور نیست و تست خواب به وسیله دستگاه های سنجش انجام می شود. پلی سومنوگرافی یا همان تست خواب اطلاعاتی را نظیر سطح اکسیژن در هنگام خواب و ساعت های مختلف در شب، حرکات بدن و امواج مغزی در هنگام خواب را بررسی می کند و در اختیار پزشک متخصص مغز و اعصاب با فلوشیپ خواب قرار می دهد.

پزشک با بررسی این اطلاعات متوجه خواهد شد که به چه دلیل اختلالات خواب برای بیمار به وجود می آیند و چه دلیلی باعث به وجود آمدن اختلال هنگام خواب می شود و می تواند روند درمان اختلالات خواب را آغاز کند.

البته تست و آزمایش های مربوط به خواب فقط شامل این مورد نمی شود، اما این تست رایج ترین حالتی است که پزشک می تواند اکثر اختلالات در خواب را به راحتی تشخیص دهد.

چگونه درمان اختلالات خواب انجام می شود؟

اما سوالی که مطرح می شود این است که درمان بی خوابی دقیقا به چه صورت در کلینیک اختلالات خواب انجام می شود؟ در پاسخ باید بگوییم که درمان بی خوابی به دو شکل انجام می شود که عبارتند از:

درمان دارویی و پزشکی تحت نظر پزشک متخصص با فلوشیپ خواب

تغییرات سبک زندگی با ارائه مشاوره پزشک متخصص با فلوشیپ خواب

درمان دارویی و پزشکی تحت نظر پزشک متخصص با فلوشیپ خواب

در روشی که تحت عنوان درمان پزشکی و دارویی برای اختلالات خواب مطرح می شود، پزشک به تجویز داروی خواب آور، مکمل های حاوی ملاتونین و یا داروهای ضد آلرژی و مخصوص سرماخوردگی روی می آورد. همچنین ممکن است اختلالات خواب برای یک فرد به دلیل کمبود اکسیژن و عدم تنفس در بعضی مواقع شب باشد و به همین علت وی از خواب بیدار می شود.

 برای این افراد پزشک دو راه حل در اختیار دارد که متناسب با شرایط بیمار می تواند از آن ها بنا به صلاحدید خود استفاده نماید. این دو راه حل عبارتند از:

استفاده از دستگاه تنفسی

جراحی

که معمولا اگر مشکل بیمار با راه حل اول حل نشود پزشک ناچار است از راه دوم یعنی جراحی استفاده کند. البته در بسیاری از موارد هم دیده شده است که پزشک مستقیما جراحی را پیشنهاد می کند چون به عقیده او راه اول برای آن فرد خاص موثر نمی باشد. بنابراین همه چیز به نظر پزشک متخصص مغز و اعصاب بستگی دارد و این موضوع را نمی توان سلیقه ای دانست.

در این بین افرادی هستند که به واسطه دندان قروچه مدام از خواب می پرند و خوابشان به این دلیل دچار آشفتگی و بی نظمی شده و در نتیجه اختلالات خواب به سراغشان می آید پزشک در این مواقع به جای دارو درمانی یک محافظ دندانی برای بیمار تجویز می کند و مشکل بیمار در 90 درصد مواقع با همین محافظ دندانی برطرف می گردد.

خوابیدن با محافظ دندانی ممکن است در شب های اول کمی سخت به نظر بیاید اما ارزشش را دارد که یک خواب راحت بدون بیدار شدن از خواب در طول شب را داشته باشید.

در هر صورت پزشک در کنار روش درمانی پزشکی و دارویی از مشاوره برای تغییرات سبک زندگی بیمار نیز استفاده می کند و به وی توصیه هایی را ارائه می کند که با انجام آن ها در کنار روش های درمانی که دکتر برایش تجویز کرده است درمان اختلالات خواب با سرعت بیشتری انجام می شود. در ادامه به بررسی این مورد خواهیم پرداخت.

تست خواب یا “پلی سومنوگرافی”

این تست متداول ترین تستی است که در کلینیک های اختلالات خواب انجام می شود. این تست روشی استاندارد برای تشخیص بعضی از انواع اختلالات محسوب می شود.

با انجام تست خواب مراحل مختلف خواب(خواب سبک، خواب عمیق ، خواب رویا یا REM) و اتفاقات غیرطبیعی هنگام خواب ( قطع نفس هنگام خواب، حرکات غیر طبیعی، دندان قروچه، بیداریهای مکرر، …) سنجیده می شوند.

در این روش با ثبت و بررسی امواج مغزی ، نوار قلبی، حرکات چشم ، جریان هوای تنفسی و تلاش تنفسی، میزان اکسیژن خون، صدای خروپف و حرکات و تون عضلات می توانیم بسیاری از اختلالات و بیماری های خواب را تشخیص دهیم و امکان درمان مناسب آنها فراهم میشود.

تغییرات سبک زندگی با ارائه مشاوره پزشک متخصص با فلوشیپ خواب

اگر نوع اختلال شما به گونه ای باشد که نیاز اساسی به دارو درمانی برای آن وجود نداشته باشد، پزشک تا حد ممکن سعی می کند که از تجویز دارو برایتان استفاده نکند و با ارائه مشاوره به شما و توصیه هایی که ارائه می دهد سعی می کند مشکلات شما را تا حد زیادی کاهش دهد به گونه ای که قابل تحمل شوند و به مرور، درمان به صورت طبیعی با تغییر سبک زندگی صورت بگیرد.

 از جمله تغییرات سبک زندگی که معمولا پزشکان حتی در کنار دارو درمانی به بیماران برای درمان بی خوابی توصیه می کنند موارد زیر است:

سعی کنید شب ها راس یک ساعت معین بخوابید و صبح ها در ساعت معینی از خواب بیدار شوید.

از مصرف تنباکو و الکل خودداری کنید و در صورتی که به صورت ناگهانی نمی توانید این کار را انجام دهید به مرور مصرف آن ها را کاهش دهید.

از عصر به بعد سعی کنید کافئین کمتری را مصرف کنید و یا در صورت امکان اصلا در این زمان کافئین مصرف نکنید. قهوه و چای و نوشیدنی های انرژی زا و نوشابه های با طعم کولا حافی کافئین هستند.

قبل از خواب از مصرف مایعات به مقدار زیاد پرهیز کنید. این موضوع به دو دلیل مهم است. دلیل اول این است که در صورتی که قبل از خواب مایعات زیادی بنوشید با برگشت اسید معده به مری در هنگام شب مواجه خواهید شد و این موضوع می تواند باعث سوزش در دریچه معده و یا مری شده و سبب شود که خواب شما عمیق نشود و یا اینکه مدام به خاطر سوزش معده از خواب بپرید. دلیل دوم این است که با نوشیدن زیاد مایعات در اواخر شب به خاطر ادرار مجبور هستید در نیمه های شب بیدار شوید و اگر مایعات زیادی نخورده باشید دیگر برای ادرار بیدار نخواهید شد.

برای مهار استرس و اضطرابتان سعی کنید تا حد ممکن ورزش و پیاده روی کنید و به این وسیله هم سلامت جسمی خود را حفظ می کنید و هم استرس و اضطراب کمتری را تجربه می کنید.

مصرف قند و شکر را کاهش دهید.

از سبزیجات بیشتری در وعده های غذایی خود بهره ببرید.

ماهی و غذاهای دریایی را به عنوان وعده های غذایی در برنامه هفتگی غذایی خود بگنجانید.

 هر آنچه آرامش را سلب کند خود به مرور باعث بیماری های دیگری خواهد شد بنابراین اختلالات خواب را جدی بگیرید. یکی از مواردی که ممکن است با ادامه دار بودن روند اختلالات خواب در فرد ایجاد شود افسردگی و افسردگی ماژور یا مزمن است که درمان آن بعضا بسیار سخت تر و زمان بر تر از اختلال خواب است.