ترومای نژادی چیست؟
روانشناسان معتقدند اگر فردی با پیشینه نژادی متفاوت در معرض تبعیض، انواع مختلف تجاوز، نژادپرستی و اشکال متفاوتی از بدرفتاری همراه با خشونت قرار بگیرد، دچار آسیبهای شدید عاطفی و روانی میشود.
منظور ما از آسیبهای نژادی که به دلیل تجربه استرس آسیبزا مبتنی بر نژاد به وجود میآید، مجموعهای از آسیبهایی است که فرد رنگین پوست پس از مبارزه با نژادپرستی و تبعیض با آنها روبهرو خواهد شد.
این آسیبها میتواند شامل ترومای عاطفی، روانی و ذهنی باشد که ترومای نژادی یکی از شایعترین انواع آن است و بر اثر تجربه مستقیم یا مشاهده تبعیض و نژادپرستی ایجاد میشود.
تاریخچه آسیبهای نژادی
ترومای نژادی یا اصطلاح «استرس آسیبزا مبتنی بر نژاد» توسط رابرت تیکارتر برای اولین بار در سال 2007 مطرح شد. او به نمایندگی از بخش روانشناسان انجمن روانشناسی آمریکا مقالهای با عنوان «نژادپرستی و آسیب عاطفی و روانی» منتشر کرد تا استرس آسیبزا مبتنی بر نژاد را مورد شناخت و ارزیابی قرار دهد.
این مقاله بیان میکرد که اگر سیاه پوستان و رنگین پوستان با نژادپرستی و تبعیض مواجه شوند اثرات عاطفی منفی بسیار قوی را تجربه خواهند کرد. از طرفی رابرت تیکارتر در این مقاله به صراحت گفته است که این اثرات عاطفی منفی شباهت زیادی به اختلال PTSD یا همان استرس پس از سانحه دارد.
اعتقاد رابرت تیکارتر بر این بود که استرس آسیبزا مبتنی بر نژاد با ترومای نژادی معنی و مفهوم یکسانی دارد. به همین دلیل او در مقاله منتشر شده خود بهطور گسترده و بدون اینکه توجه کند کدام مورد باید استفاده شود، به هر دو اصطلاح مفهوم واحدی نسبت داد.
علائم ترومای نژادی
در طول تاریخ همیشه نژادپرستی تاثیرات منفی جدی بر زندگی رنگین پوستان، بومیان و سیاه پوستان گذاشته است. این مشکل در حال حاضر همچنان در جامعه ما دیده میشود. تا جاییکه مردم بومی مشکلات مربوط به سلامتی یا تبعیضهای زیادی همچون نرخ پذیرش دانشجو را به روشهای مختلف تحمل میکنند.
این موارد به شدت بر زندگی آنها تاثیر میگذارد. درحالیکه نباید هیچگونه محدودیتی مبتنی بر نژادپرستی که میتواند بر زندگی این افراد تاثیر بگذارد، وجود داشته باشد.
متاسفانه به دلیل گسترش و فراگیر بودن نژادپرستی وجود علائم ناشی از ترومای مربوط به نژاد با روشهای مختلفی ظاهر میشود و بروز آنها در افرادی با پیشینه نژادی متفاوت جای تعجب ندارد. انجمن درمان های رفتاری و شناختی (ABCT) علائم ترومای نژادی که بسیار شایع است را به صورت زیر دستهبندی میکند:
مشکل در تمرکز
افسردگی و اضطراب شدید
رفتارهای اجتناب کننده
احساس تحقیر
واکنشپذیری بالا
کم اشتها شدن
هوشیاری بسیار زیاد
کاهش عزتنفس
مشکلات خواب
پریدن از خواب با کابوسها
وجود این علائم در فردی که با مشکل آسیبهای نژادی دستوپنجه نرم میکند به کیفیت پایین زندگی او منتهی خواهد شد، که در نهایت میتواند منجر به کاهش طول عمر آنها شود.
تشخیص آسیب ناشی از تبعیض نژادی
انجمن روانشناسان آمریکا معتقد است اکثر پزشکان مراقبتهای بهداشتی و متخصصین روانپزشکی علائم آسیبهای نژادی را به درستی تشخیص نمیدهند. دلیل این مشکل را باید عدم درک درست و جدی اثرات تبعیض دانست.
در واقع برخی از آنها نمیدانند چگونه باید علائم ترومای مربوط به نژاد را ارزیابی کنند. کتابچه DSM-5 که راهنمای تشخیصی پزشکان است، رویدادهایی که میتواند منجر به ترومای نژادی شود را با اختلال PTSD برابر میداند.
از همین رو باید گفت تشخیص ترومای مربوط به نژاد کمی دشوار است. در صورتی که شخص بیمار بهطور مکرر در معرض جزئیات رویداد آسیبزا قرار گرفته، مرگ یا تهدید به مرگ و موقعیتهای خشونتآمیز را تجربه کرده و علائمی مشابه PTSD یا همان اختلال آسیب پس از سانحه داشته باشد، برای او ترومای مربوط به نژاد تشخیص میدهند.
تاثیر ترومای نژادی
تاثیر ترومای نژادی به دلیل آسیبهای بسیار گسترده نژادپرستی و ماهیت آن که تداوم زیادی دارد، پیچیده است. در واقع باید گفت این مشکل یک حادثه جداگانه نیست که تنها یکبار اتفاق بیفتد.
متاسفانه در بسیاری از جوامع نژادپرستی وارد فرهنگ مردم شده که نتیجه آن اثر گذاشتن بر هر بخش از زندگی یک فرد با پیشینه نژادی متفاوت خواهد بود. به همین دلیل افراد رنگین پوست و سیاه پوست بارها و بارها دچار آسیبهای شدید میشوند.
همانطور که حدس میزنید بر اساس میزان و شدت آسیب نژادی میتوان اثرات بسیار گستردهای برای ترومای مربوط به نژاد در نظر گرفت. برخی از مهمترین اثرات شامل موارد زیر میشوند:
فرد آسیب دیده ارزش وجودی خود را بسیار پایین دانسته و با کاهش شدید عزتنفس روبهرو میشود.
افراد آسیب دیده (سیاه پوستان، بومیها و رنگین پوستان) بهطور مداوم خشونتهای زیادی از طرف پلیس مشاهده میکنند. این موضوع باعث میشود تا آنها از پلیس بترسند و در صورتی که مشکلی برایشان پیش بیاید، فکر کنند کمک خواستن از پلیس خطرناک خواهد بود.
افراد آسیب دیده مشکلات عاطفی زیادی همچون علائم تجزیه کننده پیدا میکنند.
کسی که آسیبهای نژادی را تجربه کرده است ترجیح میدهد از سایر افراد به دور بماند یا از شرکت در مکان و موقعیتی که میتواند برای او یادآور خاطرات یک تجربه آسیبزا باشد، اجتناب کند.
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
این اختلال یک واکنش طبیعی روان به رویداد آسیبزا است. آسیبهای نژادی هم شایعترین دلیل برای ایجاد اختلال استرس پس از سانحه محسوب میشود. این اختلال زمانی رخ میدهد که فرد دارای پیشینه نژادی متفاوت با تبعیض یا آزار و اذیتهای زیادی مواجه شده باشد.
به عنوان مثال ماجرای قتل جورج فلوید برای سیاه پوستان آسیبهای زیادی به همراه داشت. زمانی که مدام در رسانهها تصاویر او پخش گردید و اخبار زیادی به گوش میرسید، آسیب وارد شده به قشر سیاه پوست تشدید میشد. حوادثی مشابه این اتفاق باعث میشود تا امنیت زیر سوال برود و افراد نسبت به قوانین اعتماد خود را از دست دهند.
از دیگر آسیبهای این اتفاق میتوان به افرادی اشاره کرد که یکی از عزیزانشان کشته شده است. از طرفی اگر فردی یکی از اقوام خود را به دلایل مشابه از دست داده باشد با شنیدن اخبار مربوط به آن خاطرات تلخی برایش یادآوری میشود.
بنابراین میتوان گفت PTSD به روشهای مختلفی بروز پیدا میکند. اگر شخصی شاهد نژادپرستیهای مداوم و بیانتها باشد یا در معرض آن قرار بگیرد، احتمال اینکه به این اختلال دچار شود بسیار زیاد است. در موارد حاد PTSD به C-PTSD یا همان اختلال پس از سانحه پیچیده تبدیل خواهد شد.
استرس مزمن
ایجاد استرس بیشتر و سلامت روانی کمتر در ترومای نژادی امری بدیهی محسوب میشود. استرس مزمن میتواند برای هر فردی خطرناک باشد. اما زمانی که یک شخص به دلیل پیشینه نژادی و تاریخی خود دچار استرس مزمن میشود، مشکلات جسمانی شدیدی بروز پیدا میکنند. زندگی با استرس مزمن نه تنها خطرناک است بلکه باعث پیدایش بیماریهای متفاوتی خواهد شد.
تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده که همگی آنها نشان میدهند تبعیضات نقش مهمی در نابرابری سلامت ناشی از استرس مزمن دارند. این موضوع ابتلا به دیابت، فشار خون بالا و زایمانهای زودرس در زنان را افزایش میدهد.
افسردگی و اضطراب
آسیبهای نژادی منجر به افزایش خطر افسردگی میشوند. اگر شخصی در کودکی تجربه دردناک و تلخ تبعیض و نابرابری را داشته باشد بیشتر از سایر افراد در بزرگسالی مستعد افسردگی است. به همین دلیل با جدیت میتوان گفت ترومای نژادی در سلامت روان خلل ایجاد میکند.
اضطراب بر شناخت، نحوه تفکر، درک و تفسیر شما از اطلاعات تاثیر زیادی میگذارد. به همین دلیل احتمال اینکه شما از وقایع تفسیر منفی داشته باشید، زیاد میشود. این موضوع اثرات جبرانناپذیری همچون عدم پذیرش و کنار آمدن با جنبههای مختلف زندگی (رویدادهای منفی و مثبت) را در پی خواهد داشت.
در موارد بسیاری افسردگی و اضطراب علائمی از اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) هستند، اما بروز آنها به تنهایی هم در افراد آسیب دیده مشاهده میشود. موضوع مهم این است که در هر دو صورت این علائم کیفیت زندگی شخص مبتلا به آسیب ناشی از تبعیض نژادی را تحت تاثیر قرار داده و اثرات منفی زیادی در بر خواهد داشت.
روشهای مقابلهای و درمان ترومای نژادی
آسیبهای نژادی به دلیل فراگیر بودن و گسترش به راحتی قابل درمان نیستند. از طرفی به دلیل اینکه این مشکل ممکن است بارها و به دفعات زیادی برای فرد با پیشینه نژادی متفاوت رخ دهد، به راهکارهای گوناگونی برای مقابله و درمان نیاز دارد.
درمان ترومای نژادی برای برخی از جنبههای آن امکانپذیر است. معمولا مواردی که با PTSD همراه باشد به درمان پاسخ مناسبی میدهند. با این حال در بسیاری موارد نمیتوان آسیبهای نژادی را فراموش کرد. بنابراین بهترین راهکار استفاده از ابزار و استراتژیهایی است که باعث کاهش و مدیریت علائم آسیب ناشی از تبعیض نژادی میشوند.
ما در این قسمت شما را با استراتژیهای مناسبی برای مقابله با آسیب نژادی و راهکارهایی به منظور درمان آن آشنا میکنیم:
استراتژیها
راه کارهای مناسب برای مقابله با مشکلات ناشی از نژادپرستی شامل موارد زیر است:
از دیگران حمایت دریافت کنید
در این روش شخص از سایر افرادی که تجربه آسیب نژادی داشتهاند، حمایت دریافت میکند.
با دیگران در ارتباط باشید
در این روش فرد مبتلا به ترومای نژادی از گروههای مختلف جامعه و خانواده خود حمایت دریافت میکند. ارتباط با دیگران میتواند به بهبود آسیبهای نژادی کمک بزرگی کند.
تغییرات درستی ایجاد کنید
در این روش فرد مورد نظر برای بهبود زندگی و روحیه خود تغییرات مفیدی در سبک زندگی ایجاد میکند. فعالیتی همچون یوگا و تمرینات ورزشی ایده بسیار مناسبی در جهت تغییر سبک زندگی محسوب میشوند.
از خودتان مراقبت کنید
در این روش فرد تمرین میکند تا خودش را دوست داشته باشد. برای رسیدن به آن باید هر کاری که باعث میشود شما خودتان را دوست داشته باشید، انجام دهید. در اکثر موارد این راهکار بسیار ساده و رایگان است. مواردی همچون قدم زدن در طبیعت، دوش حمام آب گرم و ماساژ نمونههای مفیدی از انواع آن محسوب میشوند.
از گوش دادن مستمر به اخبار اجتناب کنید
گوش دادن به رسانهها و آنچه در جهان میگذرد میتواند باعث ایجاد استرس و اضطراب شود. خصوصا وقتی یک جامعهای درگیر بحران اجتماعی باشد، محدود کردن رسانهها تضمین کننده سلامت روان شماست. هیچ کسی غیر از خودتان نمیتواند به شما کمک کند. بنابراین اگر احساس کردید مصرف رسانهای موجب تشدید اضطراب در شما میشود سریعا استفاده از آن را کاهش دهید.
درمان
ترومای نژادی چیزی نیست که به تنهایی بتوانید از آن رهایی پیدا کنید، با این حال روشهای درمانی برای این اختلال کمی پیچیده است. در زیر با رایجترین راهکار برای درمان آسیب نژادی آشنا میشوید:
روان درمانی
در روش روان درمانی تروما به فرد کمک میشود تا احساسات خود را بهتر بشناسد، تجربیات خود را پردازش کند و استفاده از ابزارهای مقابلهای سالم را یاد بگیرد. بنابراین از یک روان درمانگر آگاه به تروما کمک بگیرید تا بتواند آن چیزی که را که تجربه کردهاید به درستی درک کند.
معمولا توصیه میشود از درمانگر رنگین پوست استفاده نکنید، اما برخی از افراد ترجیح میدهند برای کمک به سراغ کسی بروند که پیشینه نژادی مشابهی با آنها داشته باشد. این افراد معتقدند در این صورت درمانگر درک ذاتی درستی از تجربیات زندگی بیمار خود خواهد داشت.
دارو درمانی
درمان تروما بهخصوص از نوع نژادی اصلا شرمآور نیست. درمان میتواند برای هر کسی که با تروما دستوپنجه نرم میکند مفید باشد. هر چند آسیب نژادی درمان مشخصی ندارد، اما در صورت ایجاد اختلال در زندگی فرد بیمار، روانپزشک به منظور کاهش اضطراب و تنظیم خواب او داروهای ضد افسردگی تجویز میکند.
بیشتر بدانید: هنر درمانی؛ راهی برای تجسم افکار و احساسات
سخن پایانی
اشخاص رنگین پوست یا افرادی که به دلیل پیشینه قومی و نژادی خود مورد تبعیض قرار میگیرند، مستعد ابتلا به اختلال ترومای نژادی هستند. این افراد در پردازش احساسات خود با مشکلات پیچیدهای روبهرو میشوند که نتیجه آن میتواند سلامت روان و جسم آنها را تحت تاثیر قرار دهد.