تعریف اختلالات افسردگی: اختلالات افسردگی، یک بیماری است که خلق و افکار فرد را در بر میگیرد. این بیماری انگیزه را از بین برده و در عملکرد عادی زندگی روزمره تداخل ایجاد میکند. این بیماری معمولا باعث رنجش خود فرد افسرده میشود و هم افرادی که به او اهمیت میدهند را تحت تاثیر قرار میدهد.
اختلالات افسردگی همان احساس غم گذرا نیست. بر اساس تعریف، علائم حداقل باید به مدت دو هفته وجود داشته باشند تا بتوان گفت که فرد افسرده است.
افسردگی نه نشانهی ضعف شخصی است و نه وضعیتی است که به اراده و میل فرد از بین برود. افسردگی به صورت اپیزودی رخ میدهد. هر اپیزود آن هم هفتهها یا ماهها طول میکشد. گرچه علائم به طور خودبهخود در طول زمان بازمیگردند. اما برخی از اشکال درمان برای کاهش احتمال وقوع اپیزودهای عودشونده حائز اهمیت هستند. درمان مناسب میتواند به بسیاری از افرادی که از افسردگی رنج میبرند، کمک کند.
اختلالات افسردگی همچون سایر بیماریها از قبیل بیماری قلبی، انواع گوناگونی دارد. در ادامه برخی از رایجترین اختلالات افسردگی بررسی میشوند. با این حال، تمام انواع افسردگی، با تنوع در تعداد علائم افسردگی و شدت و تداوم آنها شناخته میشوند.
اضطراب اجتماعی طولانیمدت و اختلالات عمده در روابط اجتماعی ریسک فاکتورهای شناخته شده برای ابتلای فرد به افسردگی هستند. اتفاقات منفی زندگی مانند از دست دادن عزیزان یا از دست دادن شغل نیز ریسک افسردگی را افزایش میدهند. ناملایمتهای زودهنگام در زندگی، از قبیل جدایی والدین یا بیتوجهی والدین یا مورد سواستفاده واقع شدن، ممکن است از طریق واداشتن سیستم عصبی به پاسخ دادن بیش از حد به استرس، باعث آسیبپذیری بعدی فرد نسبت به افسردگی شدید شوند.
نواع رایج اختلالات افسردگی
۱) اختلال افسردگی شدید یا افسردگی ماژور
این نوع از افسردگی به صورت یک غم مداوم به همراه تعدادی از علائمی که با قابلیت کار کردن، مطالعه کردن، خوابیدن، غذا خوردن و لذت بردن از فعالیتهایی که قبلا خوشایند بودهاند، تداخل میکنند، در فرد ظاهر میشود.
اپیزود ناتوانکنندهی افسردگی ممکن است تنها یک بار اتفاق بیافتد ولی معمولا چندین بار در طول زندگی رخ میدهد. افسردگی بسیار بیشتر از یک اختلال است. این بیماری عملکرد بسیاری از سیستمهای بدن را نیز تحت تاثیر قرار میدهد.
Dysyhimia (۲ یا افسردگی مزمن
افسردگی مزمن شامل علائم ناراحتی و دلسردی در بیشتر روزها در یک مدت طولانی است. ولی این خلق افسرده ناتوانکننده نیست، گرچه تا حدی عملکرد فرد را مختل میکند. البته بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی مزمن اپیزودهای افسردگی شدید را نیز در برههای از زندگی خود تجربه میکنند. برخی از اشکال افسردگی شامل تغییرات اندک در خلق و خوی فرد است و تحت شرایط خاصی ایجاد میشود.
۳) اختلال ملال پیش از قاعدگی
این نوع از افسردگی که به عنوان سندروم پیش از قاعدگی نیز شناخته میشود، در هفتهی پیش از شروع قاعدگی به وجود میآید. این حس در روزهای پس از شروع قاعدگی فروکش میکند و در هفتهی پس از اتمام قاعدگی بهبود مییابد. بر اساس اطلاعات موسسهی ملی سلامت، 3 تا 8 درصد زنان در سن باروری، اختلال پیش از قاعدگی را تجربه میکنند.
۴) افسردگی شدید همراه با خصوصیات سایکوتیک
افسردگی سایکوتیک، زمانی رخ میدهد که بیمار دچار افسردگی شدید همراه با توهم و هذیان باشد. علائم سایکوتیک ممکن است متجانس با علائم خلقی افسردگی باشند. علائم سازگار با پیشزمینههای افسردگی از قبیل احساس عدم کفایت، گناه، پوچگرایی یا مرگ و یا توهمها و هذیانها ممکن است در این نوع از افسردگی بروز کند.
۴) افسردگی بعد از زایمان
این نوع از اختلالات افسردگی زمانی تشخیص داده میشود که زنی در طول حاملگی یا چهار هفتهی پس از زایمان، دچار اپیزود افسردگی شدید شود. تخمین زده میشود که 3 تا 6 درصد زنان افسردگی بعد از زایمان را تجربه میکنند.
۵) افسردگی شدید با الگوی فصلی
اختلال خلقی فصلی (SAD) به صورت شروع بیماری افسردگی در طول زمانهای خاصی از سال تعریف میشود. معمولا، افسردگی در طول ماههای زمستان که آفتاب محدود است، ایجاد شده و به طور کامل در ماههای بهار و تابستان بهبود مییابد.
در تعداد کمی از موارد افسردگی فصلی، افسردگی درطول ماههای تابستان هم رخ میدهد. SAD میتواند به طور موثر توسط نوردرمانی بهبود یابد، اما تقریبا نیمی از افراد مبتلا به SAD، با نوردرمانی بهبود نمییاند. داروهای ضدافسردگی و رواندرمانی میتوانند علائم SAD را به تنهایی یا در ترکیب با نوردرمانی کاهش دهند.
علل و دلایل اختلالات افسردگی
تنها یک دلیل مشخص برای افسردگی وجود ندارد. شواهد نشان میدهد افسردگی ناشی از ترکیبی از فاکتورهای ژنتیکی، بیولوژیکی، محیطی و روانشناسی است.
تحقیقاتی که با به کارگیری تصویربرداری از مغز – مانند ام آر آی – و دیگر تکنولوژیها انجام گرفته است، نشان میدهد که مغز افرادی که افسردهاند، با افراد عادی متفاوت است. به نظر میرسد که بخشی از مغز که مسئول تنظیم خلق، تفکر، خواب، اشتها و رفتار عملکرد غیرعادی دارد. ولی این تغییرات دلیل وقوع افسردگی را توضیح نمیدهند.
مسیرهای زیادی برای وقوع اختلالات افسردگی وجود دارد. فاکتورهای ژنتیکی ممکن است نقش پیچیدهای در ایجاد سطحی از حساسیت به اتفاقات خاص از قبیل واکنشپذیری سیستم عصبی به اضطراب و دیگر چالشها داشته باشند. دانشمندان میدانند که تنها یک ژن در این پروسه دخیل نیست. احتمالا ژنهای بسیاری همراه با فاکتورهای محیطی و دیگر عوامل، نقشهای کوچکی در جهت ایجاد آسیبپذیری ایفا میکنند.
با این حال، افسردگی میتواند در افرادی که هیچگونه سابقهی خانوادگی از این بیماری ندارند نیز رخ دهد. شواهد قابل توجهی وجود دارد که قرار گرفتن در محیطهای خشن در اوایل زندگی – مخصوصا تجربهی ناملایمتیهای شدید مانند مورد سواستفاده قرار گرفتن یا مورد بیتوجهی واقع شدن – میتواند از طریق تغییر حساسیت سیستم عصبی به اتفاقات اضطرابآور یا تهدیدکننده، باعث آسیبپذیری فرد و مستعد شدن او به ابتلا به افسردگی در آینده شود.
تجارب شکست، عدم پذیرش، انزوای اجتماعی، از دست دادن یکی از عزیزان، یا درماندگی و ناامیدی در رسیدن به اهداف مورد نظر در زندگی یا روابط، اغلب زمینهی اپیزود افسردگی را فراهم میکنند. به همین دلیل است که بسیاری از محققان حالت خلقی منفی افسردگی را به عنوان یک سیگنال دردناک به این معنا که نیازهای روانی اولیهی فرد تامین نشده و نیاز به راهکارهای جدید وجود دارد، در نظر میگیرند.
خانواده و دوستان چگونه میتوانند به فرد افسرده کمک کنند؟
مهمترین کاری که هرکسی میتواند برای یک فرد افسرده انجام دهد، کمک به او برای دریافت تشخیص و درمان مناسب است. ممکن است لازم باشد که از طرف او قرار ملاقاتی با پزشک هماهنگ کرده و با او پیش پزشک بروید. تشویق فرد به ادامهی درمان کمک کننده است.
حمایت عاطفی نیز بسیار ارزشمند است. این حمایت شامل درک، صبر، محبت و تشویق است. با فرد افسرده وارد مکالمه شده و به دقت به او گوش کنید. احساساتی را که فرد ابراز میکند، کم اهمیت نشان ندهید بلکه به واقعیتها اشاره کنید و به او امید دهید. صحبتهای فرد در مورد خودکشی را نادیده نگیرید. چنین مواردی را به درمانگر فرد افسرده گزارش دهید.
فرد افسرده را به پیادهروی، گردش، سینما و دیگر فعالیتها دعوت کنید. به تلاش کردن ادامه دهید. گرچه تفریح و همراهی با دیگران لازم است، فشار و تقاضاهای بیش از حد احساس شکست را در فرد افزایش میدهد. به دوست خود یادآوری کنید که با گذشت زمان و درمان مناسب، افسردگی بهبود مییابد.